07 Nov Ακμή
Η ακμή είναι μια πολύ συχνή δερματοπάθεια που εμφανίζεται συνήθως κατά την εφηβική ηλικία. Αιτιολογικοί παράγοντες που μπορεί να ευθύνονται για την εμφάνιση της ακμής είναι οικογενιακό ιστορικό, βακτήρια στους πόρους, διάφορα φάρμακα, η διατροφή, χημικές ουσίες, το στρές, οι υψηλές τιμές των ανδρογόνων ορμονών (τεστοστερόνη). Η ακμή ειναι πάθηση των τριχοσμηγματογόνων αδένων και εμφανίζεται κυρίως ως κοινή ακμή Acne vulgaris στους περισσότερους ανθρώπους με συχνότερη εντόπιση των συμπτωμάτων της το πρόσωπο, την πλάτη, το θώρακα και του ώμους. Η υπερπαπαραγωγή σμίγματος απο το δέρμα καθώς και το κλείσιμο των πόρων του δέρματος προκαλούν το έναυσμα υπερπαραγωγής βακτηριδίων τα οποία προκαλούν την κλινική της εικόνα της ακμής.
Η ακμή ως πάθηση δεν εχεί καποιές δυσμενείς επιπτώσεις ως πρός την σωματική υγεία του ατόμου που την εμφανίζει, επηρεάζει όμως την κοινωνική και ψυχολογική σφαίρα του. Τα άτομα που πάσχουν απο ακμή εχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση για τον εαυτό τους και αισθάνονται συχνά το συναίσθημα της απόρριψης.
Αρκετά άτομα εμφανίζουν ακμή κατά την ενηλικίωση οφειλόμενη κύριως σε ορμονικές διαταραχές.Τα υψηλά επίπεδα τεστοστερόνης συμβάλουν στην υπερέκρριση σμίγματος με αποτέλεσμα να κλείνουν οι πόροι του δέρματος και να εμφανίζονται φλύκταινες,βλατίδες και κύστεις. Στην παραπάνω περίπτωση συνίσταται αιματολογικός έλεγχος του ατόμου που πάσχει απο ακμή για τον προσδιορισμό των ανδρογόνων.
Η θεραπευτική αντιμετώπιση της ακμής βασίζεται στην ορθή συνεργασία του πάσχοντος με τον θεράποντα δερματολόγο. Βασικές αρχές για την αντιμετώπιση της ακμής είναι το τοπικό πλύσιμο με σαπούνι ή υγρό κρεμοσάπουνο με ουδέτερο ph για την αποφυγή της υπερέκκρισης του σμίγματος , η τοπική χρήση αλοιφών με αζελαϊκό και ρετινοϊκό οξύ, η φαρμακευτική αγωγή (με αντιβιοτικό ή ρετινοειδές στην περίπτωση που εχουμε ακμη σε προχωρημένο στάδιο) και η εφαρμογή απεστιασμένου υπερπαλμικού LASER.
ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΚΜΗΣ
1.Κοσμητική θεραπεία ακμής.
Η κοσμητική περιποίηση στην ακμή πρέπει να πραγματοποιείται υπό τις οδηγίες ειδικού ιατρού Δερματολόγου και να βελτιώνει κατά αυτόν τον τρόπο την ποιότητα ζωής του ασθενούς.Αντενδείκνεται πλήρως το τσίμπημα του δερματος και η συμπίεση των βλαβών της ακμής διότι μπορεί να προκαλέσουν ουλοποίηση η και τοπικό φλέγμονα.Το πρόσωπο του ασθενούς με ακμή πρέπει να πλένεται με ήπια καθαριστικά 2 φορες την ημέρα και πρέπει να αποφεύγεται το τρίψιμο του δέρματος.Το μακιγιάζ δεν αντενδείκνεται στους ασθενείς με ακμή φτάνει να χρησιμοποιούνται προιόντα κατάλληλα για ακνεικό δέρμα κατά προτίμηση φαρμακευτικά και υποαλλεργικά.Η κατάλληλη φωτοπροστασία είναι απαραίτητη στην ακμή ειδικά εάν η θεραπεία που ακολουθείται προκαλεί φωτοευαισθησία,χρησιμοποιώντας πάντα προιόντα κατάλληλα για την ακμή και όχι οποιοδήποτε αντηλιακό.
2.Θεραπεία ακμής απο το στόμα.
ΑΝΤΙΒΙΟΤΙΚΑ
Στα διάφορα συνδιαστικά θεραπευτικά σχήματα της θεραπείας της ακμής εντάσσονται και τα αντιβιοτικά έχοντας σημαντικό ρόλο στην καταπολέμηση της. Δίδονται με προσοχή αναλόγως του κάθε περιστατικού με συκεκριμένο σχήμα και κυρίως όταν η ακμή προσβάλλει μεγάλες επιφάνειες του σώματως.Συχνά χρησιμοποιούνται η δοξυκικλίνη,α μινοκυκλίνη,η κλινδαμικίνη και πιο συχνά η αζιθρομικίνη.
Οι τετρακυκλίνες εχουν δράση και αντιμικροβιακή κατά του Propionibacterium acnes. Αλλά και σημαντική αντιφλεγμονώδη ιδιότητα αναστέλλοντας τη χημειοταξία του ουδετερόφιλων κυττάρων και την δράση τον κυτοκίνων.Προσοχή πρέπει να δίνει ο θεράπων ιατρός σε αντιβιοτικά που ειναι φωτοτοξικά η ηπατοτοξικά.
ΟΡΜΟΝΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Ορισμένες φορές η εμφάνιση ακμής συνδέεται άμεσα με ορισμένες ορμόνες ,όπως είναι τα ανδρογόνα(διυδροτεστοστερόνη,τεστοστερόνη),οιστρογόνα.Η ορμονική θεραπεία χρησιμοποιείται σε ασθενείς με εμφάνη σημεία ανδρογονισμού(δασυτρυχισμός,σμηγματόρροια,ανδρογεννητική αλωπεκία) Συνήθως στην θεραπεία της άκμης δίδονται αντισυλληπτικά πάντα υπό την παρακολούθηση του θεράποντα ιατρού.
ΙΣΟΤΡΕΤΙΝΟΙΝΗ
Η χορήγηση ισοτρετινοίνης απο το στόμα έχει σύχνα ιδανικά αποτελέσματα ακρίβως διότι αυτό το φάρμακο δρα άμεσα κατά των παραγόντων που προκαλούν την άκμη.Προκάλλει δηλάδη σμίκρυνση των σμηγματογόνων αδένων του δέρματος και μείωση της έκκρισης του σμήγματος και εχει άμεση αντιφλεγμονώδη δράση.Ωστόσο το συγκεκριμένο φάρμακο δίδεται ΑΥΣΤΗΡΑ ΚΑΙ ΜΟΝΟ απο ειδικό ιατρό διότι παρουσιάζει μια σειρά απο σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορειί να επηρρεάσουν τα τριγλυκερίδια,την χοληστερόλη,τα ηπατικά ένζυμα (απαραίτητες είναι οι εργαστηριακές εξετάσεις και η στενή παρακολούθηση του ασθενούς)και σε ορισμένους ασθενείς έχει παρατηρηθεί αυτοκτονικός ιδεασμός,κατάθλιψη και διαταραχές του συναισθήματος.Σημαντική παρενέργεια είναι και ητερατογένεση δηλαδή μπορεί να προκαλέσει δυσμορφίες στο έμβρυο και στο νευρικό και καρδιαγγειακό σύστημα στου εμβρύου,οπότε εχει απόλυτη αντένδειξη σε γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία που επιθυμούν να κυοφορήσουν η δεν τηρούν τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης.
3. Τοπική θεραπεία στην ακμή.
ΤΟΠΙΚΑ ΑΝΤΙΜΙΚΡΟΒΙΑΚΑ (παράγοντες με αντιμικροβιακή δράση που εφαρμόζονται τοπικά).
Τα αντιμικροβιακά σκευάσματα είναι μεγίστης σημασίας στην θεραπεία της ελαφριάς η μέτριας μορφής της ακμής και μπορούν να χρησιμοποιηθούν στους ασθενείς που δεν μπορούν να λάβουν θεραπεία απο το στόμα.Τα τοπικά αντιβιοτικά όπως είναι η κλινδαμυκίνη,η ερυθρομυκίνη εχουν βακτηριοστατική δράση κατά του Propionibacterium acnes ασκώντας ταυτόχρονα και αντιφλεγμωνώδη δράση κατα της λιπάσης που παραγει το Propionibacterium acnes αλλά και αναστέλλωντας την χημειοταξάα των λευκοκυττάρων.
ΑΖΕΛΑΙΚΟ ΟΞΥ
Η γέλη αζελαικού οξέως είναι εγκεκριμένη στην Ευρώπη αλλά και στην Αμερική για την θεραπεία της ακμής,χρησιμοποιείται με απόλυτη ασφάλεια χωρίς παρενέργειες με πολλαπλές δράσεις κατά των μηχανισμών ανάπτυξης των βλαβών της ακμής.
ΤΟΠΙΚΑ ΡΕΤΙΝΟΕΙΔΗ
Τα τοπικά ρετινοειδή έχουν σημαντικό ρόλο στην θεραπεία της ακμής και έχουν δράση επί των φαγεσώρων και την αρχικών βλαβών της ακμής,έχουν δράση αντιφλεγμωνώδη καθώς και ανοσορύθμισης.
ΑΛΛΕΣ ΤΟΠΙΚΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ ΣΤΗΝ ΑΚΜΗ
Υπάρχουν πολλές τοπικές αγωγές που φτιάχνονται στο φαρμακείο απο ειδικό δερματολόγο με εμφανή αποτελέσματα στην θεραπεία της ακμής. ΦΩΤΟΘΕΡΑΠΕΙΑ Η τοπική φωτοθεραπεία με blue red light παίζει σημαντικό ρόλο στην συνδιαστική θεραπεία της ακμής έχοντας ρόλο αντιμικροβιακό και αντιφλεγμωνώδες κατά του Propionibacterium acnes, χωρίς να έχει παρενέργειες.
LASER ΣΤΗΝ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΕΝΕΡΓΗΣ ΑΚΜΗΣ ΚΑΙ ΣΕ ΣΗΜΑΔΙΑ ΑΚΜΗΣ.
Το LASER χρησιμοποιείται απο κατάλληλα εκπαιδευμένους ιατρούς με μεγάλη επιτυχία είτε στην εξάχνωση κύστεων είτε για αποφλοίωση ουλών ακμής με εξαιρετικά αποτελέσματα,Είναι μέθοδος ανώδυνη,αναίμακτη χωρίς παρενέργειες.
To LASER ενεργοποιεί τους ινοβλάστες,τα κύτταρα του δέρματος να παράγουν κολλαγόνο και ελαστίνη καταπολεμόντας την ιστική καταστροφή αλλά και το πρόωρο γήρας που προκαλεί η ακμή στην αρχιτεκτονική του δέρματος.
4. Αρχές θεραπείας της ακμής.
Σημαντικό είναι να σημειωθεί οτι οι συνιστώμενες θεραπείες ακμής από τον ειδικό Δερματολόγο είναι ξεχωριστές και διαφορετικές γιατί η κάθε περίπτωση ασθενούς είναι ιδιαίτερη και ξεχωριστή .Πάντα ο ιατρός πρέπει να επιλέγει την κατάλληλη θεραπεα για τον κάθε ασθενή που συμπίπτει και με τα παρακάτω κριτήρια:
• Συνύπαρξη άλλων αθενειών όπως :διαβήτης,ηπατική ή νεφρική ανεπάρκεια, αντένδειξη για ορισμένα φάρμακα,έλεγχος εγκυμοσύνης διότι η πλεοψηφία φαρμάκων είτε τοπικών είτε απο το στόμα πρέπει να αποφεύγονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
• Το σχήμα και ο συνδιασμός θεραπείας πρέπει να είναι αποδοτικά και προσαρμοσμένα στις ανάγκες του ασθενούς και το είδος της ακμής που παρουσιάζει.
Η συνιστώμενη θεραπεία της ακμής απο τον ειδικό Δερματολόγο δίδεται ξεχωριστά στον κάθε ασθενή σύμφωνα με :
• Την σοβαρότητα των βλαβών της ακμής, τον αριθμό, το μέγεθος τον τύπο βλαβών (φαγεσωρες κλειστοί, ανοιχτοί, κύστεις) τα ήδη υπάρχοντα σημάδια ακμής στο πρόσωπο ή το σώμα του ασθενούς.
• Την ηλικία του ασθενούς.
• Την διάρκεια και την εξάλιξη που παρουσιάζει η ακμή.
• Προηγούμενες θεραπείες ,αυτοθεραπείες που συχνά προκαλούν ανθεκτικότητα του Propionibacterium acnes.
• Επιπτώσεις της ακμής στην ποιότητα ζωής του ασθενούς.
• Υπαρξη οικογενειακού ιστορικού προδιάθεσης.
Σημαντικό είναι να τονιστεί οτι η ακμή είναι πολυπαραγοντική νόσος και σε ορισμένες πριπτώσεις εξωτερικοί παράγοντες μπορεί να προκαλέσουν έξαρση της ακμής όπως:
• το αγχός
• η διατροφή
• το κάπνισμα
• η ηλιακή ακτινοβολία
• τα καλλυντικά
• ορισμένα φάρμακα.
ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΤΗΣ ΑΚΜΗΣ
Η ακμή είναι νόσος εξαιρετικά συχνή με μακρά εξέλιξη και σε ορισμένες περιπτώσεις με χρόνια μορφή με εξάρσεις και υφέσεις που μπορεί να κρατήσουν μήνες εως και χρόνια. Ο ειδικός Δερματολόγος πρέπει να εξασφαλίσει ενα κατάλληλο θεραπευτικό σχήμα προλαμβάνοντας τις επιπτώσεις της ακμής,τόσο τις σωματικές (ουλές) όσο και τις ψυχικές(προβλήματα στην εργασία,κοινωνική απομόνωση,κατάθλιψη).Ολα αυτά με σκοπό την σταθερή βελτίωση της ακμής και την εξασφάλιση της ποιότητας ζωής του ασθενούς. Η θεραπεία της ακμής καταπολεμά τους μηχανισμούς δράσης της νόσου και έχει στόχο την μείωση της έκκρισης του σμήγματος(γυαλάδα και λιπαρή αίσθηση του δέρματος),την αναστολή εμφάνισης φαγεσώρων(φαγεσωριοκτόνος δράση),μείωση της φλεγμονής και της μόλυνσης απο το Propionibacterium acnes.
H θεραπεία της ακμής μπορεί να είναι τοπική ή με φάρμακα από το στόμα ή και συνδιαστική ,είναι μακροχρόνια(δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές που να εξαφανίζουν άμεσα την ακμή) και η αρχική θεραπεία εναλλάσεται με θεραπεία συντήρησης.Σε όλο αυτο το σήημα παίζει σημαντικό ρόλο η συνεργασία του ασθενούς, η αυστηρή τήρηση της αγωγής και η τήρηση κανόνων υγιεινής και των οδηγιών απο το θεράποντα ιατρό έτσι ώστε να υπάρξει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Τέλος να σημειωθεί οτι δεν υπάρχει μία συνταγή κατά της ακμής για όλους αλλά ο κάθε ασθενής έχει ένα θεραπευτικό σχήμα προσαρμοσμένο στις ανάγκες και το πρόβλημα που παρουσιάζει.
